Vancouver’da Boş Ev Vergisi Artışı ve Satılmamış Yeni Konutlara Ek Vergi Gündemde

Vancouver’da boş ev vergisinin (Empty Homes Tax – EHT) yükseltilmesi ve kapsamının genişletilmesi yeniden tartışmaya açıldı. COPE Partisi’nden Vancouver Belediye Meclis Üyesi Sean Orr, 2026’dan itibaren verginin mevcut yüzde 3 seviyesinden yüzde 5’e çıkarılmasını ve satılmamış yeni konutlara ek vergi getirilmesini önerdi.

Öneriye göre, 1 milyon dolar değerinde boş bir dairenin mevcut durumda 30.000 dolarlık vergisi, oran yüzde 5’e çıkarıldığında 50.000 dolara yükselecek. Ayrıca, halen boş olan yeni envanter için uygulanan muafiyet kaldırılacak ve bu tür mülkler için yüzde 1 oranında vergi getirilecek. Orr ayrıca, satılmamış yeni konutlara her yıl kademeli artacak şekilde yeni bir vergi uygulanmasını istiyor.

Ancak bu öneriler, daha önce defalarca belediye çalışanları tarafından yapılan uyarılarla çelişiyor. Vancouver Belediyesi’nin Ernst & Young raporları ve akademik görüşlere dayalı analizleri, boş ev vergisinin etkisinin “azalan getiri yasaları” nedeniyle sınırlı olduğunu ve oranların artırılmasının istenmeyen sonuçlara yol açabileceğini belirtmişti. Mayıs 2023’te ABC Vancouver liderliğindeki Belediye Meclisi, yüzde 5’e çıkarılması planlanan artışı bu nedenle iptal etmişti.

EHT, zaten eyaletin uyguladığı Spekülasyon ve Boş Ev Vergisi (SVT) ile birleşerek mülk sahipleri için ek yük yaratıyor. 2017’de yüzde 1 ile başlayan EHT, 2020’de yüzde 1,25’e, 2021’den itibaren ise yüzde 3’e yükselmişti.

2017’den bu yana EHT kapsamında boş konut sayısında belirgin bir düşüş yaşandı. Belediye raporlarına göre boş ev oranı 2017’de yüzde 1,18 seviyesindeyken, 2023’te yüzde 0,54’e kadar geriledi. Bu süreçte kent, boş ev vergisinden yaklaşık 170 milyon dolar net gelir elde ederek bunu uygun fiyatlı konut projelerine aktardı.

Öte yandan, konut piyasası son yıllarda farklı koşullarla karşı karşıya. Yüksek faiz oranları, artan inşaat maliyetleri ve düşük satış hacimleri nedeniyle birçok proje durduruldu ya da iptal edildi. Bazı geliştiriciler ön satış hedeflerini karşılayamadıkları için finansman bulamazken, bazıları iflas ederek projelerini kayyumlara devretmek zorunda kaldı. Bu nedenle sektörde işten çıkarmalar da artış gösterdi.

Sektör temsilcileri, federal ve eyalet hükümetlerini yabancı alıcıları sınırlayan politikaları gevşetmeye çağırarak, bu adımın yeni konut projelerinin hayata geçmesini kolaylaştıracağını savunuyor. Orr’un önerisi ise tam tersi yönde baskı yaratabilir; geliştiricilerin maliyetler nedeniyle zararına satış yapmak yerine projeleri durdurmasına yol açabileceği öne sürülüyor.

Vancouver Belediye Meclisi’nin önümüzdeki hafta gündeme alacağı bu öneriler, kentin boş ev politikasında yeni bir dönemin kapısını aralayabilir. Ancak uygulanması halinde hem piyasa üzerinde hem de konut arzında yaratacağı etki belirsizliğini koruyor.