ABD’den Kanada’ya F-35 Uyarısı: “Vazgeçerseniz Sonuçlarına Katlanırsınız”

Kanada’nın ABD yapımı F-35 savaş uçaklarını satın alma kararını yeniden değerlendirmesi, Washington’ın sert tepkisine neden oldu. Amerikan hükümeti, Ottawa’nın siparişi iptal etmesi durumunda hem siyasi hem de askeri ilişkilerin zarar göreceği uyarısında bulundu.

Savunma Bakanı David McGuinty, Kanada ordusunun F-35 incelemesinin kamuoyuyla paylaşılacağını ve kararın yaz sonunda verileceğini duyurdu. Bu inceleme, Başbakan Mark Carney’in talimatıyla, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada’ya yönelik egemenlik tehditleri sonrası başlatılmıştı.

Ancak ABD tarafı, inceleme tamamlanmadan uyarılarını net şekilde ortaya koydu. ABD’nin Ottawa Büyükelçisi Pete Hoekstra, Kanada’nın F-35’lerden vazgeçmesinin NORAD iş birliğini tehlikeye atabileceğini söyledi. “Farklı uçaklar kullandığımızda sistemler uyumsuz hale gelir, bu da ortak savunma yapısını zayıflatır,” dedi.

Washington ayrıca, Kanada’nın hem F-35’i hem de İsveç üretimi Gripen savaş uçağını birlikte satın alabileceği yönündeki olasılığı da sert dille eleştirdi. Hoekstra, Kanada’nın iki ayrı savaş uçağı filosunu finanse edemeyeceğini savundu.

Ancak F-35’e alternatif düşünenler, Gripen’in Kanada’nın kuzeyinde, zorlu iklim koşullarında daha verimli olacağını ve daha düşük maliyetli bir çözüm sunduğunu ileri sürüyor. Ayrıca Başbakan Carney’in savunma bütçesini artırma sözü, çift filo ihtimalini gündemde tutuyor.

Tüm bu tartışmaların ortasında ABD Kongresi’ne bağlı Sayıştay Ofisi (GAO), 3 Eylül’de yayımladığı raporla F-35 programının halen bütçeyi aştığını ve teslimatlarda gecikme yaşandığını açıkladı. Kanada’nın sipariş vermeyi planladığı “Block 4” modelinin en az 6 milyar dolar fazla maliyete ve beş yıl gecikmeye neden olacağı belirtildi.

Kanada Savunma Bakanlığı sözcüsü Alex Tétreault, bu gelişmelerin takip edildiğini, ancak nihai kararın inceleme tamamlandıktan sonra verileceğini ifade etti.

Kanada Hava Kuvvetleri içinden F-35’e destek verenler olduğu gibi, karşı çıkanlar da var. F-35 alımını yıllar önce ilk öneren emekli Korgeneral Yvan Blondin, ABD’nin güvenilirliğini kaybettiğini söyleyerek alımın iptal edilmesi gerektiğini savundu.

F-35’in alınması, Kanada’yı sadece donanımsal değil, yazılım ve parça bakımından da ABD’ye daha bağımlı hale getiriyor. Bu durum, egemenlik ve savunma bağımsızlığı tartışmalarını yeniden gündeme taşıyor.