Kanada Enerji Dönüşümünde Bakırı Ulusal Öncelik İlan Etti

Kanada hükümeti, enerji dönüşümü ve küresel teknoloji yarışında kritik rol oynayan bakırı “ulus inşa eden” projeler kapsamında önceliklendirdi. Ottawa, Saskatchewan’daki McIlvenna Bay Foran Bakır Madeni Projesi ve Britanya Kolumbiyası’ndaki Red Chris Madeni genişlemesi için düzenleyici onay sürecini hızlandırmayı planlıyor. Başbakan Mark Carney, projelerin “Kanada’nın özerkliğini, direncini ve güvenliğini güçlendirmesi” gerektiğini vurguladı.

Bakır, dünyanın üçüncü en yaygın kullanılan metali olmasının yanı sıra elektrikli araçlardan yapay zekâyı destekleyen veri merkezlerine kadar birçok alanda vazgeçilmez bir kaynak. Vancouver merkezli yazar Vince Beiser, “Tüm dijital cihazlarımız elektriğe ihtiyaç duyuyor. Elektrik bakır olmadan taşınamaz” sözleriyle metalin stratejik önemini özetledi.

Kanada, bakır madenleri, rafinerileri ve eritme tesislerine sahip olsa da son on yılda üretim ve ihracatta ciddi düşüşler yaşadı. Doğal Kaynaklar Kanada verilerine göre 2014-2023 döneminde bakır üretimi yüzde 22, ihracat ise yüzde 24 geriledi. 2015’te 480 milyon kilogram seviyesinde olan yıllık bakır ihracatı, 2023’te 340 milyon kilogramın altına düştü.

Küresel ölçekte bakır talebi hızla artarken, Kanada yalnızca dünya üretiminin yüzde 2’sini karşılayabiliyor. Buna karşılık Şili küresel üretimin yüzde 30’unu gerçekleştiriyor. ABD’nin payı ise yüzde 5 düzeyinde. Uzmanlara göre Kanada, 20 yıl içinde üretimde yüzde 7-8 paya ulaşabilir; ancak bu hedef için yatırımların çok daha önce başlamış olması gerekiyordu.

Kanada’nın zayıf üretim performansı, bakırı jeopolitik rekabetin de merkezine yerleştiriyor. ABD ile Çin arasındaki ticaret geriliminde bakır fiyatları hızla yükseldi. Çin küresel bakır eritme kapasitesinin yaklaşık yarısını kontrol ediyor ve fiyatlarda manipülasyon iddialarının odağında. Doğal Kaynaklar Bakanı Tim Hodgson, Kanada’nın demokratik bir ülke olarak bakır üretiminde daha etkin rol alması gerektiğini savunarak “Otokratların elindeki kartları alıp Kanada’nın eline vermeliyiz” ifadelerini kullandı.

Kanada’da bazı madencilik şirketleri de stratejilerini bakır üzerine yoğunlaştırmaya başladı. Barrick Mining, Kanada’daki son altın madenini 1,1 milyar dolara satarak portföyünü bakıra yönlendirdi. CEO Mark Bristow, şirket üretiminin yaklaşık yüzde 30’unun önümüzdeki dönemde bakırdan geleceğini öngörüyor.

Öte yandan, İngiliz madencilik devi Anglo American’ın Kanadalı Teck Resources’u satın alma planı, küresel piyasada büyük yankı uyandırdı. Sektör uzmanı Dennis da Silva, bu birleşmenin “kazma vurulmaya hazır projelerin yokluğunu” ortaya koyduğunu belirtti.

Hükümetin hızlandırmayı planladığı projeler, uzmanlara göre Kanada’nın kaybettiği ivmeyi yeniden kazanması için kritik bir başlangıç niteliğinde. Ancak küresel talep hızla yükselirken Kanada’nın arz kapasitesini artırmak için zamana karşı yarıştığı vurgulanıyor.